İran’daki Yanardağ 710.000 Yıl Sonra Hareketlenebilir
Paylaş
Bilim insanları, 710.000 yıldır sönmüş sanılan İran’daki Taftan Yanardağı’nın doruğunun son bir yılda 9 santimetre kabardığını ve yer altındaki basınç birikiminin sürdüğünü belirledi.
Bilim insanları, İran’ın Sistan-Belucistan eyaletinde bulunan Taftan Yanardağı’nda 2023–2024 yılları arasında dorukta yaklaşık 9 santimetrelik bir kabarma belirledi. Bu yükselmenin hala sürdüğü belirtiliyor. Araştırmacılara göre bu hareket, yer altındaki sıcak sıvıların ve gazların birikmesiyle ya da yaklaşık 5 kilometre derinlikteki magmanın yukarı doğru baskı yapmasıyla ilişkili olabilir.
Duman, Kül ve Gaz Çıkışı
2024 yılında bölgeden gelen raporlar, kraterden duman ve kül çıktığını ortaya koydu. Bilim insanları, bu salımların artan jeotermal etkinliğin göstergesi olduğunu belirtiyor.
Araştırmanın başyazarı, yanardağ bilimcisi Pablo González, Live Science’a yaptığı açıklamada, “Taftan artık sönmüş değil, uyuyan bir yanardağ olarak değerlendirilmelidir. Şu anda patlama beklemiyoruz ama yer altında ciddi bir basınç birikiyor.” dedi.
Uydulardan Gelen Veriler
Ekip, “common-mode filter” adı verilen yeni bir uydu çözümleme yöntemiyle atmosferik parazitleri temizleyerek yer hareketini net biçimde izledi. Verilere göre, bozulmanın kaynağı doruğun 470 ila 630 metre altında yer alıyor.
Yanardağın doğu ve batı yamaçlarında da yer değişimi gözlemlendi. Bilim insanları, bu hareketliliğin ne yağış ne de depremle açıklanabileceğini, tümüyle yanardağın içi süreçlerden kaynaklandığını belirledi.
Panik Değil Uyarı
Araştırma sonucunda, kabarmadan sonra herhangi bir çökme gözlenmemesi, basıncın hala sürdüğünü ve bölgenin potansiyel olarak tehlikeli olduğunu gösterdi.
González, “Bu çalışma insanlarda korku yaratmak için değil, İran’daki yetkililere bir uyarı niteliğinde.” diyerek bölgenin düzenli olarak izlenmesi gerektiğini vurguladı.
Bölgedeki Olası Tehlikeler
Taftan, Pakistan sınırına yakın Sistan-Belucistan bölgesinde, deniz seviyesinden yaklaşık 4.000 metre yükseklikte bulunuyor.
En yakın yerleşimlerden Khash kenti 130 kilometre, Zahedan ise 160 kilometre uzaklıkta. Pakistan tarafındaki Taftan kasabası ise yaklaşık 100 kilometre uzaklıkta yer alıyor.
Makran Yanardağ Kuşağı İncelenecek
Araştırmacılar, Taftan’daki hareketliliğin, İran ve Pakistan boyunca uzanan Makran yanardağ kuşağının yeniden değerlendirilmesini zorunlu kıldığını belirtiyor.
