Mavi Ay
Paylaş
“Mavi Ay” bir tanıma göre bir takvim yılı (Güneş takvimi) içerisinde gerçekleşen 13. dolunay evresine verilen geleneksel bir addır. Ay takvimlerinde, bir takvim ayı aynı evre ile başlar aynı evre ile biter. Ancak bizim de günlük olarak kullandığımız Güneş takvimlerinde bir ay bizim gök biliminde “sinodik dönem” dediğimiz ve birbirini izleyen aynı iki evre arasında geçen süre (örneğin iki dolunay arasındaki süre) ile tanımlanmaz. Böyle tanımlanmış olsaydı her ay 29.53 gün sürerdi. Oysa ki; Güneş takviminde aylar 28, 29, 30 ya da 31 gün sürer ve toplam bir yıl da 29.53 * 12 = 352.2 gün değil 365.25 gündür. Bu nedenle bir aya aynı evreden (söz gelimi dolunay ama yeniay olsa da fark etmez, ilk dördün olsa da) iki tane denk geldiği olur. (Aynı nedenle Ramazan ayı her yıl 11 gün öne kayar.) Güneş takviminde bir yıl yine bu nedenle 12.37 tane ayrı evre içerir. Bu 0.37’ler birleşip 2-3 yılda (tam olarak 2.7 yılda) bir 13. dolunay’ın bir yıl içerisine sığmasına neden olur. İşte böyle olduğunda gerçekleşen 13. dolunay “Mavi Ay” adını alır. Adını, İngilizce’de eski bir terim olan ve “ihanet eden” anlamına gelen “belewe” kelimesinin zaman içerisinde “blue” yani mavi kelimesine dönüşmesinden alan bu kültürel olgu, insanlar bir yılda 12 dolunay beklerken gerçekleşen 13. dolunayın takvime “ihanet” ettiği göndermelerinden alır. Ay’ın rengi ile hiçbir ilgisi yoktur. Sky & Telescope dergisinin Mart 1946 sayısı genel kabul gören asıl tanımı alıp (yanlış anlayarak) bir ayda gerçekleşen ikinci dolunaya ilgi çekmek üzere “Mavi Ay” denmiştir. Ay ancak çok özel durumlarda, volkanik patlamalar gibi Dünya’nın hava küresinin parçacık yoğunluk, boyut ve yapısını kısa sürelerle değiştiren doğa olayları sonrası “mavimsi” bir renkte görülebilir.
KAYNAK
